Murat Ayneli

Murat Ayneli
Türkiye
deq - dövme

Geçmişi Şamanizm - Zerdüşt geleneklerine kadar uzanan "deq" Ortadoğu halk inanışına göre kötü güçlerden korunma, şans, süs, nazar ve bereket gibi amaçlarla yapıldığı söylenilir. Savaşta veya herhangi bir kazada, kaybolan kişinin hangi aşirete bağlı olduğunu bulmak için de yapıldığı da bilinmektedir.

Kürtçe “deq”, Arapça, “Nevş ve Vesm” olarak bilinen dövme; saç isi veya kül, kömür tozu, kız çocuğu sahibi olan annenin sütü ve hayvanın öd zehri karışımından, bir veya üç iğnenin birbirine bağladıktan sonra vücuda vurularak kazınır.

Türkiye’de genel olarak; Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin gibi illerde görülmektedir. Komşu ülkelerde ise Suriye ve Irak’ta görülmektedir. Etnik kökenler dağılımında;  Kürt, Türkmen ve Arapların genelinde; etnik mezhep olarak Sünni, Alevi, Ezidi ve Süryanilerde görülebilmektedir.

Günümüzde 50 ve üstü yaş aralığındaki insanlarda olan DEQ, son asırını bitirmiş bulunmaktadır. Yaklaşık olarak insan ömrü baz alındığında; ortalama 10-15 yıl sonra bu gelenek yok olacak.

Özgeçmiş: 1988 yılında Urfa’nın Eyyübiye ilçesinde doğdu. İlköğretim yıllarında bir kadın fotoğrafçının kendisini filmli bir makineyle fotoğrafladıktan uzun bir zaman sonra o fotoğrafın kendisine ulaşması sayesinde fotoğrafla tanıştı. Fotoğrafın kendisinde tutku haline gelmesiyle beraber 2010 yılı itibarı ile belge nitelikli fotoğraf çekmeye başladı. Hayatta kalabilme mücadelesi veren savaş mağdurlarının göçlerini ve kendilerine yerleşke arayışlarının hüzünlü hikayelerini, portre fotoğraflarını çekti. Ayrıca sosyal, kültürel, etnik ve mimari dokusuyla doğunun en zengin insan mozaiğine sahip, doğup büyüdüğü şehir olan Şanlıurfa’yı da fotoğraflamaya devam etmektedir.